[Book] Sapiens: Lược sử loài người

 Một cuốn sách về lịch sử nhưng không hoàn toàn về lịch sử. Tác giả đưa thêm vào rất nhiều quan điểm của mình về sự phát triển của loài người, với khá nhiều khía cạnh: kinh tế, chính trị, tôn giáo, sinh học, ...

Có lẽ 60% lịch sử, còn lại 40% là bàn luận, điều mà có thể nhiều người không thích bởi vì lịch sử và khoa học nên được đề cập dưới một cái nhìn trung lập và khách quan. Với một cuốn sách có tầm ảnh hưởng rộng, một vài quan điểm cá nhân không chính xác có thể khiến nhiều người tin theo nó (và bởi vậy nó cũng cần một đánh giá khắt khe hơn).

Một vài cảm nhận sau khi đọc:
Homo Sapiens hay con người, bằng trí tuệ bất thường (và phi thường) của mình, đã dần tách biệt mình khỏi quá trình tiến hóa và chọn lọc tự nhiên. Sự phát triển và những thành tựu vĩ đại của con người dường như là một bữa tiệc hào nhoáng, được xây dựng trên sự tàn phá và đau khổ của tự nhiên và các loài động vật. Với góc nhìn mỗi loài là một cá thể của thế giới, thì con người chẳng khác nào một kẻ bạo quân khát máu khiến mọi loài phải ghê sợ.

Con người đắm mình vào những nghiên cứu khoa học, kinh tế và có những tiến bộ vượt bậc, nhưng trách nhiệm và sự quan tâm đến tự nhiên và thế giới thì có khi ngày càng xuống dốc. Có gì đáng vui mừng khi một gã nhà giàu tham lam đang vô tri tận hưởng trên chính ngôi nhà và cũng là nấm mồ của mình.

Loài người lo lắng sẽ phải xuống địa ngục ở cuộc sống đời sau, nhưng loài vật khi vừa sinh ra thì đã ở trong địa ngục rồi.

Điểm trừ:
Tác giả có kiến thức rất rộng, nhưng có lẽ đã hơi lạm dụng trong việc đưa quá nhiều chi tiết vụn vặt vào nội dung, khiến cuốn sách dù thừa chi tiết nhưng lại thiếu thông tin, điều mình nghĩ không phù hợp với độc giả phổ thông. Ngoài ra đây là một cuốn sách lượng kiến thức lớn, việc xây dựng một mục lục chi tiết và rõ ràng là rất cần thiết. Ở đây có lẽ tác giả đã đặt mục lục khá cảm tính và khó gợi nhớ.

Nhưng dù sao đây cũng là cuốn sách rất hữu ích.

Một vài trích dẫn trong sách:

"Tôn giáo luôn cho rằng mình đã biết mọi thứ về vũ trụ. Trái lại, khoa học cho rằng minh ngu dốt và luôn phải tìm hiểu mọi thứ."

"Cách mạng Nhận thức là thời điểm mà lịch sử tuyên bố nó độc lập với sinh học."

"Tài nguyên kinh tế quan trọng nhất là niềm tin vào tương lai."

"Nhưng phát hiện quan trọng nhất là hạnh phúc thật sự không phụ thuộc vào các điều kiện khách quan của sự giàu có, sức khỏe hoặc thậm chí là cộng đồng. Thay vào đó, nó phụ thuộc vào tương quan giữa điều kiện khách quan và mong đợi chủ quan."

"Chúng ta mạnh mẽ hơn bao giờ hết, nhưng gần như vô trách nhiệm hơn bao giờ hết. Chúng ta chỉ làm bạn với những vị thần tự tạo ra các định luật vật lí, mà chẳng đếm xỉa đến điều gì khác. Hậu quả là chúng ta đang gây nên sự hủy hoại thảm khốc cho các loài động vật anh em và hệ sinh thái xung quanh, khi tìm kiếm thêm chút thoải mái và sung sướng hơn cho riêng mình, nhưng chẳng bao giờ tìm thấy sự hài lòng. Liệu có điều gì nguy hiểm hơn những vị thần bất mãn và vô trách nhiệm, họ không biết mình thực sự muốn gì?"