[Book] 21 bài học cho thế kỉ 21

 Với mình thì Yuval Noah Harari là một nhà triết học và tư tưởng lớn của thế kỷ 21, người có ảnh hưởng khá lớn với nhiều người và cả mình. Cuộc đời của con người luôn đầy những trăn trở và đấu tranh để phân biệt giữa đúng và sai, giữa tốt và xấu, để chống lại những thiên kiến và để nhận ra những bản chất thật sự của mọi việc.

Thông qua các tác phẩm của mình, tác giả đã cố gắng đưa ra những cái nhìn và nhận định rất sâu sắc và khách quan để người đọc hiểu rõ hơn những vấn đề, cũng như rút ra nhiều bài học về thế giới. Con người cần sách vở và sách vở cần những người như Yuval Noah Harari để cho thấy giá trị thiết yếu của mình.

Trong quá trình đọc mình cũng ráng ghi chú lại một vài ý để tiện ghi nhớ.

- Con người đa số đều có một lòng tự tôn dân tộc lớn khiến họ có những ảo tưởng và thiên kiến về tài năng hay công trạng của mình với thế giới. Mọi người thường cho rằng Do Thái là dân tộc thông minh nhất thế giới. Nhưng thực tế họ vẫn có những tư tưởng rất bảo thủ và thiển cận, với sự kì thị giới tính nặng nề (như cấm hình ảnh phụ nữ nơi công cộng)

- Ngày nay chiến tranh xảy ra ít hơn một phần vì lợi ích đem lại không nhiều bằng chi phí. Tài sản kinh tế ngày nay chủ yếu là các kiến thức kỹ thuật và tổ chức hơn là các cánh đồng lúa mì, các mỏ vàng như ngày xưa.
(Sức mạnh về dân số và GDP của Mỹ hay châu Âu đều vượt xa Nga. Nền kinh tế của Nga phụ thuộc quá nhiều vào tài nguyên thiên nhiên, không thể giúp Nga chiến thắng các cuộc chạy đua vũ trang hay công nghệ.)

- Nhiều tôn giáo ca tụng sự khiêm nhường nhưng lại nghĩ mình là thứ quan trọng nhất trong vũ trụ. Con người thường nhận mình nhỏ bé một cách yếu đuối trước Chúa, nhưng rồi lại nhân danh Chúa để chèn ép anh chị em mình.

- Những người có quyền lực rất dễ bị biến chất. Quyền lực lớn có tác dụng như một lỗ đen làm bóp méo không gian xung quanh nó, khiến không chỉ hành vi và cách nhìn của người có quyền lực mà cả những người lân cận cũng bị thay đổi. "Khi bạn có một cái búa trong tay, mọi thứ trông đều giống một cái đinh".

- Đừng dựa dẫm quá nhiều vào người lớn. Tốc độ thay đổi của thế giới ngày nay đã trở nên quá nhanh. Những người lớn sẽ khó bắt kịp với những điều mới mẻ của thời đại, phải biết chọn lọc giữa những lời khuyên đúng đắn hay nhưng thiên kiến lỗi thời.

- Nếu muốn người ta tin vào điều hư cấu gì đó, hãy bắt họ phải hy sinh gì đó. Nếu bạn chịu khổ bởi niềm tin vào Chúa Trời, điều đó sẽ giúp bạn cảm nhận sự hiện hữu của Chúa rõ hơn. Họ càng hy sinh cho một niềm tin, niềm tin đó càng trở nên mạnh mẽ. Đây là một ngụy biện logic để đánh lừa sự ngờ nghệch của con người, và là cách mà các tôn giáo hay chính quyền sử dụng.

- Vũ trụ không cho con người ý nghĩa gì cả, chính con người mang lại ý nghĩa cho vũ trụ, bằng các diễn giải và chiêm nghiệm của riêng mỗi người.

- "Thứ thật nhất trên thế giới này là khổ đau". Đau khổ không phải là một điều kiện khách quan của thế giới bên ngoài. Nó là một phản ứng tâm lý do tâm trí sinh ra. Học được điều này là bước đầu tiên để đi đến việc ngừng tạo thêm đau khổ. (Giống như tư tưởng của các nhà khắ kỷ, nhưng có lẽ nên loại trừ những đau khổ thể xác khách quan).